Kliknij tutaj --> 🧩 zespół sprzężonych ze sobą maszyn

określonych funkcji. Także narządy są odpowiednio pogrupowane iwspółdziałają ze sobą. Wten sposób powstają nadrzędne wstosunku do nich zespoły zwane układami narządów, które wspólnie tworzą najwyższy poziom organizacji: organizm. Należy go traktować jako system, czyli zespół sprzężonych ze sobą elementów, zdolny do Zgodnie z § 3 tego aktu maszyna to zespół wyposażony lub który można wyposażyć w mechanizm napędowy, inny niż bezpośrednio wykorzystujący siłę mięśni ludzkich lub zwierzęcych, składający się ze sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jedna jest ruchoma, połączonych w całość mająca konkretne ny ze względu na spełniane funkcje, a nie ze względu na oddzielność przestrzenną. Zatem np. pracującego zespołu ludzi nie można dzielić na podsystemy związane z różnymi czynnościami wykonywanymi przez poszczególnych członków zespołu, a jedynie na podsystem kierowniczy (kierownik zespołu) i podsystem wykonawczy ze sobą elementów i wzajemnie sprzężonych ze sobą czynności logistycznych, które bezpośrednio decydują o satysfakcji klienta w trakcie i po zakończeniu procesu jego obsługi. Logistyczna obsługa klienta jest nie tylko podstawowym elementem zapewniającym Zgodnie z dyrektywą maszynową 2006/42/WE definicja zespołu maszyn brzmi następująco: Zespół składający się z co najmniej dwóch maszyn lub maszyn nieukończonych, które w celu osiągnięcia określonego efektu końcowego, zostały zestawione i są sterowane w taki sposób, że działają jako zintegrowana całość. W przypadku Musique Film Rencontre Du 3eme Type. Lista słów najlepiej pasujących do określenia "zespół sprzężonych ze sobą maszyn":AGREGATPASOWANIEMASZYNERIAAPARATURAMECHANIZMTANDEMSPRZĘTUKŁADSYSTEMKRZYŻÓWKAKOŁOSPLOTTRAKŁAŃCUCHPARKBATERIAKLANPOCIĄGZWIĄZEKASOCJACJA Zespół sprzężonych ze sobą maszyn krzyżówka krzyżówka, szarada, hasło do krzyżówki, odpowiedzi, Źródła danych Serwis wykorzystuje bazę danych plWordNet na licencji Algorytm generowania krzyżówek na licencji MIT. Warunki użycia Dane zamieszczone są bez jakiejkolwiek gwarancji co do ich dokładności, poprawności, aktualności, zupełności czy też przydatności w jakimkolwiek celu. Za największy żyjący organizm uznaje się mający ok. lat, zajmujący 43 ha lasek osikowy, będący w istocie jednym drzewem, choć dość licznie rozgałęzionym.[1] Botanicy mają łatwiej. Rozmnażanie jest generatywne (powstaje nowy organizm), gdy łączą się komórki rozrodcze; jeśli natomiast rozwijamy wegetatywnie istniejący pęd, jest to wciąż ta sama roślina. A kiedy powstaje nowa maszyna? Jak zauważył jeden z Czytelników,[2]ale uwagę zgłosił przez LinkedIn, więc tu jej nie ma trudno określić granicę między modernizacją maszyny a budową nowej maszyny na bazie starej. Nie znajdziemy takiego rozróżnienia w przepisach, a przecież jest ono podstawą brzemiennego w skutki stwierdzenia, czy wprowadzane na maszynie zmiany wymagają spełnienia wymogów dyrektywy maszynowej.[3]znak CE, deklaracja zgodności, przechowywanie dokumentacji technicznej przez 10 lat itp. przepisy Dyrektywa maszynowa[4]dyrektywa 2006/42/UE ws. maszyn; dalej: DM opisuje szczegółowo wymagania związane z wprowadzeniem maszyny do obrotu lub oddaniem jej do użytku.[5]w skrócie: maszyna musi spełniać wymagania zasadnicze (zał. I), a producent musi przeprowadzić „procedurę oceny zgodności” (art. 12) A czym jest wprowadzenie do obrotu? Proszę bardzo, dyrektywa definiuje to dla nas: „wprowadzenie do obrotu” oznacza udostępnienie maszyny lub maszyny nieukończonej po raz pierwszy we Wspólnocie z zamiarem jej dystrybucji lub użytkowania, za wynagrodzeniem lub bezpłatnie; DM, art. 2 lit. h „oddanie do użytku” oznacza pierwsze wykorzystanie we Wspólnocie maszyny objętej niniejszą dyrektywą zgodnie z jej przeznaczeniem; DM, art. 2 lit. k Czym jest maszyna też wiemy… no, prawie wiemy. Tu już definicja nie jest tak klarowna, ale jest:[6]dla ustalenia uwagi pominięto dalsze cztery tiret „maszyna” oznacza:— zespół, wyposażony lub przeznaczony do wyposażenia w mechanizm napędowy inny niż bezpośrednio wykorzystujący siłę mięśni ludzkich lub zwierzęcych, składający się ze sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jedna wykonuje ruch, połączonych w całość mającą konkretne zastosowanie,DM, art 2 lit. a tiret 1 A co znaczy określenie „pierwsze”? Oczywiście, pierwsze od momentu powstania (zbudowania) maszyny. Tak, ale kiedy maszyna „powstaje”? Tu, niestety, nasza złota nić prawnej precyzji się kończy. przypuszczenia Jeżeli pojęcie nie jest zdefiniowane w przepisie, należy je rozumieć w znaczeniu powszechnie przyjętym, czyli zgodnie ze słownikiem języka polskiego.[7]przy okazji polecam SJP PWN Właściwie tę metodę zastosowaliśmy już wcześniej, przechodząc gładko nad pojęciami „wykorzystanie” i „udostępnienie” — wydają się przecież jasne.[8]zapewne każdy prawnik potrafi ową jasność zakwestionować; cóż poradzić, taką mają pracę Nasz problem polega na tym, że pojęcia „modernizacja” i „budowa” obejmują działania bardzo bliskie siebie, a ścisłe (sztuczne?) rozgraniczanie pojęć nie jest rolą języka naturalnego. Aby wprowadzić możliwie ostre kryterium, nie tracąc przy tym aury bezstronnego interpretatora, można wykorzystać normy zharmonizowane z dyrektywą maszynową, a konkretnie normy typu C, dotyczące konkretnych rodzajów maszyn.[9]por. wpis „Czy maszyny ze znakiem CE można modernizować? Część II: Modernizacja czy budowa?„ Normy typu C zawierają definicje maszyn, których dotyczą. Jeśli w wyniku przebudowy zmienia się tak określony rodzaj maszyny, to zgodzimy się, że mamy do czynienia z powstaniem maszyny nowej.[10]a przecież i tu proponowane rozróżnienie bynajmniej nie jest oczywiste, bo np. prasa hydrauliczna od prostowarki do wałków może różnić się tylko narzędziem zamocowanym … Continue reading Czy jednak można równie łatwo zaakceptować twierdzenie odwrotne, że nowa maszyna nie powstała, jeśli nie zmienił się jej rodzaj? Wydaje się, że — z braku innych kryteriów — można. Normy zharmonizowane są wszak najważniejszym kryterium zgodności z wymaganiami zasadniczymi (czyli z DM). schody Sprawa komplikuje się przy systemach zintegrowanych (kilka maszyn działających na jednym obszarze). Przytoczmy jeszcze raz definicję maszyny, tym razem w całości: „maszyna” oznacza:— zespół, wyposażony lub przeznaczony do wyposażenia w mechanizm napędowy inny niż bezpośrednio wykorzystujący siłę mięśni ludzkich lub zwierzęcych, składający się ze sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jedna wykonuje ruch, połączonych w całość mającą konkretne zastosowanie,— zespół określony w tiret pierwsze, jedynie z pominięciem elementów przeznaczonych do jego podłączenia w miejscu pracy lub do podłączenia do źródeł energii i napędu,— zespół określony w tiret pierwsze i drugie, gotowy do zainstalowania i zdolny do funkcjonowania w danym stanie jedynie w przypadku gdy jest zamontowany na środkach transportu lub zainstalowany w jakimś budynku lub na konstrukcji,— zespoły maszyn określone w tiret pierwsze, drugie i trzecie lub maszyny nieukończone określone w lit. g), które w celu osiągnięcia określonego efektu końcowego, zostały zestawione i są sterowane w taki sposób, że działają jako zintegrowana całość,— zespół sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jedna wykonuje ruch, połączonych w całość, przeznaczony do podnoszenia ładunków, a którego jedynym źródłem mocy jest bezpośrednie wykorzystanie siły ludzkich mięśniDM, art 2 lit. a Przytoczmy dla porządku powołaną definicję maszyny nieukończonej: „maszyna nieukończona” oznacza zespół, który jest prawie maszyną, ale nie może samodzielnie służyć do konkretnego zastosowania. Układ napędowy jest maszyną nieukończoną. Jedynym przeznaczeniem maszyny nieukończonej jest włączenie do lub połączenie z inną maszyną lub inną maszyną nieukończoną lub wyposażeniem, tworząc w ten sposób maszynę, do której ma zastosowanie niniejsza dyrektywa;DM, art. 2 lit. g Idea maszyny nieukończonej[11]dalej: mn jest tak nierozumna, jak sama jej nazwa,[12]dodane określenie („nieukończona”), zgodnie z regułami języka, oznacza zawężenie, tzn. mn są — w sensie językowym — podzbiorem maszyn; tymczasem w DM maszyny … Continue reading ale do rozważań weźmy coś nie budzącego wątpliwości, jak robot przemysłowy, który jest mn par excellence. Włączenie robota do zespołu maszyn oznacza zatem, zgodnie z powyższą definicją, utworzenie maszyny. Przykład: mamy frezarkę, dodajemy do niej robot załadunkowy i powstaje nowa maszyna, nazwijmy ją frezarką zrobotyzowaną. Przeprowadzamy ocenę ryzyka, dołączamy do dokumentacji technicznej frezarki i robota (teraz już wspólnej), zawieszamy na ogrodzeniu tabliczkę znamionową ze znakiem CE, sporządzamy deklarację zgodności. I już. Ale pandemia postępuje, a wraz z nią potrzeba automatyzacji rośnie. Do naszej frezarki zrobotyzowanej dodajemy kolejny robot[13]załóżmy np. że, ze względu na filigranowość detalu, musi on być przenoszony po-wo-li, więc jeden robot ładuje materiał, a drugi odbiera detal 🤠 — i powstaje… frezarka zrobotyzowana. Czy powstała nowa maszyna? Albo jeśli do stanowiska spawania karoserii, gdzie współpracuje ze sobą sześć robotów, dodamy siódmy — czy powstaje nowa maszyna? Fot.: Roboty FANUC w fabryce Opel Gliwice ( Definicja dotyczy przede wszystkim tego, czego dotyczy; definicja mn nie ma na celu opisywania maszyn, lecz mn. Zgodnie z definicją, mn włączona do zespołu tworzy z nim jedną maszynę, co nie oznacza, że każde włączenie powoduje utworzenie kolejnej maszyny. Frezarka zrobotyzowana pozostaje frezarką zrobotyzowaną, tworzoną przez frezarkę i połączone z nią roboty. konkluzja Kryterium „drugiego życia” maszyny (powstanie maszyny innego rodzaju, wg definicji zawartych w normach zharmonizowanych z DM) pozwala łatwiej odróżnić modernizację od przebudowy maszyny. Zarazem wydaje się ono jedynym racjonalnym rozróżnieniem, znajdującym oparcie o istniejące przepisy. Ostatecznej weryfikacji proponowanego kryterium można dokonać tylko w formie, jak to się mówi w wojsku, rozpoznania przez walkę — gdy PIP taki podział zakwestionuje lub przyjmie. Warto przeczytać: Czy maszyny ze znakiem CE można modernizować? Część I: ObowiązkiCzy maszyny ze znakiem CE można modernizować? Część II: Modernizacja czy budowa?Modernizacje, integracje, tworzenie zespołów maszyn – kilka praktycznych wskazówek jak zaplanować inwestycję w parku maszynowym A | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | O | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż | słownik w fazie tworzenia... wersja próbnaA Absorber Pochłaniacz; urządzenie, substancja, lub naczynie wypełnione cieczą, w którym zachodzi absorpcja gazu lub niektórych składników mieszaniny gazowej. Agregat Zespół sprzężonych ze sobą na stałe maszyn lub urządzeń działających jednocześnie dla jednego celu (np.: silnik elektryczny wraz z pompą). Armatura Osprzęt; przyrządy i urządzenia pomocnicze spełniające określone zadanie, wmontowane do właściwego urządzenia (np.: manometry i termometry zamontowane na kotle). Automatyka kotła Zespół wszystkich urządzeń biorących bezpośredni i pośredni udział w samoczynnym regulowaniu przebiegu jednego lub kilku podstawowych procesów występujących w kotle (spalanie, zasilanie wodą, przygotowanie i dostarczenie paliwa) oraz samoczynnym regulowaniu jednego lub kilku zasadniczych parametrów charakterystycznych dla pracy kotła (ciśnienie, temperatura pary, ciśnienie w komorze spalania, poziom wody w kotle).do góryB Bezpiecznik elektryczny Element osprzętu elektrycznego zabezpieczający odbiornik i instalację przed nadmiernym prądem mogącym je zniszczyć lub uszkodzić. Bezpiecznik elektryczny potocznie lecz niepoprawnie nazywany "korkiem" zawiera topik ulegający zniszczeniu pod wpływem działania prądu elektrycznego przekraczającego określoną wartość, powodując przerwę w obwodzie elektrycznym. Zużyty bezpiecznik należy wyrzucić, a w jego miejsce wkręcić nowy o tych samych parametrach. Obecnie do zabezpieczenia obwodów elektrycznych coraz częściej stosuje się wyłączniki automatyczne, wielokrotnego działania, które także powodują przerwę, gdy w obwodzie przepływa zbyt duży prąd. Po zadziałaniu wystarczy przestawić dźwignię napędu i wyłącznik może nadal pracować. Bilans cieplny Porównanie energii cieplnej dostarczonej do maszyny lub urządzenia z energią zużytą przez te obiekty łącznie ze stratami. Bilans energetyczny Zestawienie ilości energii dostarczanej z ilością energii zużywanej przez dany obiekt, maszynę czy rejon łącznie ze stratami. Blok energetyczny Stosowany w elektrowniach zespół prądotwórczy dużej mocy składający się z kotła, turbiny, generatora i transformatora stanowiących łącznie jednostkę energoelektryczną. Bilans cieplny Porównanie energii cieplnej dostarczonej do maszyny lub urządzenia z energią zużytą przez te obiekty łącznie ze stratami. Bunkier Zbiornik; zasobnik na materiały sypkie (np.: węgiel).do góryC Chłodnia kominowa Chłodnia wieżowa, wieża chłodnicza; budowla w kształcie szerokiego komina, we wnętrzu którego ochładza się spryskiwana woda krążąca w obiegu zamkniętym i odbierająca ciepło pary wylotowej turbiny w urządzeniu zwanym kondensatorem (skraplaczem). Chłodnica Wymiennik ciepła używany do chłodzenia cieczy, gazów i skraplania par. Ciąg kominowy Różnica ciśnień w palenisku i u wylotu komina powodująca przepływ gazów spalinowych z dołu do góry i wydostawanie się ich na zewnątrz. Częstotliwość prądu przemiennego Ilość zmian kierunku przepływu prądu w czasie jednej sekundy. W Polsce częstotliwość w sieci elektroenergetycznej wynosi 50 Hz, natomiast niektóre kraje stosują inną wartość częstotliwości i np. w Stanach Zjednoczonych wynosi ona 60 Hz. Czopuch kotła Część kotła stanowiąca połączenie otworu lub otworów wylotowych spalin z kotła z kanałami kominowymi; czopuch wyposażony jest w przepustnicę spalin. Człon kotła Wymienny, powtarzalny element kotła żeliwnego stanowiący część komory paleniskowej, kanałów konwekcyjnych przestrzeni ciśnieniowej i ewentualnie rusztu; kocioł montuje się przez szeregowe łączenie członów; rozróżnia się człony: przednie, środkowe i góryD Dekarbonizacja wody Metoda chemiczna zmiękczania wody polegająca na wytrącaniu zawartych w wodzie kwaśnych węglanów przez dodatek wapna gaszonego, z którym tworzą one nierozpuszczalne węglany obojętne. Demineralizacja wody Pozbawienie wody składników mineralnych, które nadają jej zbyt dużą twardość; powszechnie stosuje się do tego celu jonity. Destylat Produkt skroplenia pary w procesie destylacji (polegającym na doprowadzeniu substancji do wrzenia i skropleniu wydzielonej pary w innym naczyniu). Dmuchawa Rodzaj sprężarki do przetłaczania dużej ilości powietrza lub gazu, wytwarzającej niewielką różnicę ciśnień. Dokumentacja techniczno-ruchowa (DTR) Zbiór dokumentów potrzebnych do zapoznania się z zasadami funkcjonowania i sposobami obsługi oraz do określenia najwłaściwszych metod postępowania podczas instalowania i eksploatacji urządzenia. Drzwiczki paleniskowe kotła Element zamykający otwór komory paleniskowej umieszczony ponad rusztem, przeznaczony do ręcznej obsługi paleniska; drzwiczki paleniskowe mogą być połączone konstrukcyjnie z drzwiczkami zasypowymi. Drzwiczki popielnikowe kotła Element zamykający otwór popielnika przeznaczony do usuwania popiołu; drzwiczki popielnikowe mogą być połączone konstrukcyjnie z drzwiczkami paleniskowymi. Drzwiczki zasypowe kotła Element zamykający otwór komory paleniskowej przeznaczony do zasilania kotła paliwem stałym. Dyfuzor (dysza) Rodzaj rury o rozszerzającym się przekroju, co powoduje zmniejszenie się prędkości przepływu cieczy lub gazu; lub też rozszerzająca się część kadłuba pompy wirnikowej lub wentylatora. Dławik Część dławnicy służąca do wywierania nacisku na szczeliwo. Dławnica Część maszynowa w kształcie tulejki wypełniona szczeliwem mająca za zadanie uszczelnienie wału w miejscu jego przejścia przez ścianę maszyny lub urządzenia gdzie panują różnice ciśnień. Dżul Dżul – 1 J to jednostka pracy, energii i ilości ciepła. 1 kJ = 1000 J 1 MJ = 1 000 000 J 1 GJ = 1 000 000 000 J 1 kWh = 3 600 000 J A przekładając dżule na praktykę? • 250-metrowy dom jednorodzinny zużywa rocznie do ogrzania ok. 115 GJ ciepła. • 60-metrowe mieszkanie zużywa rocznie do ogrzania ok. 25 GJ ciepła. Dyfuzor (dysza) Rodzaj rury o rozszerzającym się przekroju, co powoduje zmniejszenie się prędkości przepływu cieczy lub gazu; lub też rozszerzająca się część kadłuba pompy wirnikowej lub wentylatora. Dyfuzor (dysza) Rodzaj rury o rozszerzającym się przekroju, co powoduje zmniejszenie się prędkości przepływu cieczy lub gazu; lub też rozszerzająca się część kadłuba pompy wirnikowej lub wentylatora. Źródło: zamieszczone linki są nieaktualne /nieaktywne/ lub pragną Państwo umieścić link nieobecny na stronie, prosimy o KONTAKT Maszynoznawstwo wg [1] to dziedzina wiedzy technicznej zajmująca się teorią, konstrukcją, wytwarzaniem maszyn i urządzeń oraz części, z których zostały zbudowane. Maszynoznawstwo to nauka o budowie i zasadach działania maszyn. Dziedzinę tę można traktować jako swoistą encyklopedyczną wiedzę o ściśle określonych obiektach, czyli maszynach i współpracujących z nimi urządzeniach. Maszyny technologiczne stanowią temat przewodni tego cyklu wykładów. Ogólna definicja maszyny opisują ją jako urządzenie zawierające mechanizm lub zespół mechanizmów, które służą do przetwarzania energii albo do wykonywania określonej pracy mechanicznej [2]. Inna definicja [1] przedstawia maszynę, nieco bardziej precyzyjnie, jako urządzenie, które wykonuje użyteczną pracę dzięki dostarczonej energii lub dokonuje przetworzenia energii dostarczonej na inną. Dyrektywa UE nr 89/392/EWG określa maszynę jako powiązane ze sobą elementy, spośród których przy najmniej jeden ruchomy. Za jedną maszynę uznaje się również zespół pojedynczych maszyn wzajemnie sprzężonych (połączonych) w taki sposób, że działają jako całość. W powyższych definicjach występuje słowo urządzenie. Zanim jednak przejdę do wyjaśnienia jak w maszynoznawstwie rozumie się urządzenie należy wyjaśnić pojęcie mechanizmu. Mechanizm to układ pojedynczych części maszyn połączonych (sprzężonych) ze sobą tak by mogły wykonywać określony ruch w konsekwencji działania dostarczonej energii (łańcuch kinematyczny). Zatem za urządzenie uznaje się rodzaj mechanizmu lub zespół części maszyn przeznaczony do realizacji określonych czynności lub zadań. Z punktu widzenia technik wytwarzania i procesów technologicznych maszyny technologiczne dokonują przekształcenia surowce lub półwyroby w wyroby gotowe. Z punktu widzenia procesu technologicznego wyrób gotowy uzyskany na jednej maszynie technologicznej (np. obrabiarce skrawającej) może stanowić półwyrób dla kolejnej operacji technologicznej. Maszyny te należą do najważniejszych środków produkcji stosowanych w przemyśle maszynowym. Na ilustracji 1 przedstawiono podział maszyn technologicznych [3]. Ilustracja 1. Schemat przedstawiający umowny podział maszyn technologicznych. Jak pokazano na powyższej ilustracji 1 w ramach maszynoznawstwa wyróżnia się obrabiarki skrawające (ilustracja 2) i właśnie im poświęcam ten cykl wykładów w formie artykułów oraz filmów na kanale na YouTube. Ilustracja 2. Obrabiarka skrawające CNC Harnaś – centrum obróbkowe z polskiej firmy AFM. Obrabiarki skrawające – zalety i wady Na ilustracjach 3 i 4 pokazano najpopularniejsze obrabiarki skrawające, odpowiednio, tokarkę i frezarkę. Przedstawiona tokarka (ilustracja 3) jest tokarką konwencjonalną, a na ilustracji 4 ukazano frezarskie centrum obróbkowe VTC-530C od Yamazaki MAZAK. Oprócz tak typowych obrabiarek wyróżnia się inne maszyny technologiczne do obróbki skrawaniem (np. dłutownice – ilustracja 5, przeciągarki, wiertarki). W ramach poszczególnych metod obróbki skrawaniem funkcjonuje wiele konstrukcji maszyn technologicznych. Obrabiarki skrawające określane mianem obrabiarek to maszyny technologiczne, którą służą do nadawania kształtów przedmiotom za pomocą narzędzi skrawających. Żądany kształt przedmiotu obrabianego uzyskiwany jest w wyniku względnych ruchów narzędzi i przedmiotu obrabianego. Ilustracja 3. Uniwersalna tokarka konwencjonalna z firmy TOP Poręba. Ilustracja 4. Pionowe centrum obróbkowe CNC VTC-530C z firmy Yamazaki MAZAK. Na tle maszyn odlewniczych i do obróbki plastycznej obrabiarki skrawające cechują się przede wszystkim możliwościami uzyskiwania wysoką dokładnością i gładkością powierzchni. Odlewy, czy odkuwki z reguły wykorzystywane są do wytwarzania półfabrykatów do dalszej obróbki w ramach produkcji seryjnej. Każda metoda i rodzaj obróbki skrawaniem cechuje się określonymi możliwościami w zakresie uzyskiwanych dokładności wymiarów geometrycznych i chropowatości powierzchni. Do zalet obrabiarek skrawających można zaliczyć: obróbka przedmiotów o parametrach jakościowych (dokładność wymiarowo-kształtowa, chropowatość powierzchni) spełniających wymagania konstrukcyjne; obróbka powierzchni o złożonych kształtach w wyniku sprzężenia ruchu względnego narzędzia i przedmiotu. Do wad obrabiarek skrawających zaliczamy: w wielu przypadkach zachodzi konieczność usunięcia znacznej objętości materiału z przedmiotu obrabianego; energochłonność procesu skrawania; mniejsza wydajność w porównaniu do odlewnictwa i obróbki plastycznej. Co do wad, czy to faktycznie są wady? Skrawanie jako ubytkowa technika wytwarzania z racji swoich właściwości polega na usuwaniu materiału z przedmiotu obrabianego. W takim ujęciu konieczność usuwania dużej ilości materiału można uznać za niekorzystną cechę w kontekście obniżania kosztów i ochrony środowiska. Z kolei energochłonność odgrywa istotną rolę nie tylko w obróbce skrawaniem. W przypadku obróbki plastycznej na prasach energochłonność jest równie ważna jak nie ważniejsza. Wydajność obróbki skrawającej jest również dyskusyjna. Porównując skrawanie z takimi technikami jak odlewanie czy obróbka plastyczna to faktycznie uogólniając wydajność obróbki ubytkowej jest niższa. Kiedy jednak przeanalizujemy niektóre przykłady to mamy do czynienia z wydajnością 20, 30 szt./min. Rozpatrywanie czy coś jest zaletą, wadą czy cechą, szczególnie w maszynach technologicznych wymaga precyzyjnego określania kryteriów i kontekstu. Układ funkcjonalny obrabiarki skrawającej (maszyny technologicznej) Na ilustracji 5 przedstawiono schemat układu funkcjonalnego obrabiarki, który uwzględnia przepływ informacji, energii i materiałów w maszynie technologicznej. Ilustracja 5. Schemat układu funkcjonalnego obrabiarki (przepływ danych, materiałów i energii). Co wpływa na budowę maszyn technologiczny Proces projektowy maszyny technologicznej wymaga uwzględnienia kilku czynników pokazanych na ilustracji 6. Pośród nich można wyróżnić czynniki jakościowe, a konkretnie stan techniki. To właśnie kwestie jakościowe postępu technologicznego mają bardzo istotny wpływ na to jaka jest budowa maszyny technologicznej. To, że dziś możemy mówić o obrabiarkach konwencjonalnych oraz CNC jest efektem postępu jakościowego. W ujęciu jakościowym duża znaczenie odgrywają materiałoznawstwo, napędy, łożyskowanie, prowadnice, przekładnie. Ilustracja 6. Czynniki wpływające na budowę maszyn technologicznych. Natomiast w zasadzie niezmienne pozostają podstawy technologiczne, które są bezpośrednio związane z daną metodą określonej techniki wytwarzania – np. toczenie w obróbce skrawaniem. Nikt na nowo obróbki toczeniem nie wynajdzie. W ujęciu technologicznym zdefiniowane są takie aspekty jak ruchy kształtujące, ruchy pomocnicze oraz parametry obróbkowe różne dla różnych metod. Na ilustracji 7 przedstawiono klasyfikację ruchów zespołów w maszynach technologicznych używanych w ubytkowych technikach wytwarzania. Ilustracja 7. Schemat klasyfikacji ruchów w maszynach technologicznych kształtujących metodami ubytkowymi. Maszyny technologiczne, także w ich przypadku kwestie ekonomiczne odgrywają bardzo ważną rolę. Koszt środków produkcji wpływa na koszt produkcji, a więc na cenę usługi, produkty oraz silnie oddziałuje na konkurencyjność przedsiębiorstwa. Niektóre obrabiarki projektowane są pod kątem pracy ciągłej, inne dla tzw. pracy przerywanej. Zatem to jaka obrabiarka zostanie wybrana zależy również od skali produkcji. Koszt samej maszyny technologicznej to jedno i wiele w tym zakresie zależy od jakościowych aspektów w obszarze stanu techniki. Planując pozyskanie nowej maszyny technologicznej nie można zapomnieć o kosztach eksploatacji. Wysoka bezawaryjność plus wsparcie serwisowe na wysokim poziomie to czynniki silnie wpływające na koszt zakupu ale jednocześnie przyczyniającej się do maksymalizacji stabilności procesu produkcyjnego. Obrabiarka uniwersalna, specjalizowana czy specjalna W zależności od przeznaczenia produkcyjnego maszyny technologiczne dzielimy na: Uniwersalne – tzw. ogólnego przeznaczenia, które cechują się zdolnością do realizacji wysoce zróżnicowanych zabiegów i operacji technologicznych. Obrabiarki uniwersalne znajdują zastosowanie w produkcji jednostkowej i małoseryjnej. Specjalizowane (produkcyjnej), które z racji swojej budowy predysponowane są do produkcji seryjnej (ilustracja 8). Obrabiarki specjalizowane powinny cechować się wysoką wydajnością, większą sztywnością, większą dostępną mocą oraz uproszczoną obsługą. Specjalne, które charakteryzują się zawężonymi możliwościami technologicznymi co wynika z faktu, że mogą być dedykowane do określonego zabiegu lub operacji technologicznej w ramach ściśle określonej branży (np. tokarka do wałów korbowych, centra obróbkowe Liechti z GF Machining Solutions przeznaczone wyłącznie do obróbki łopatek). Ilustracja 8. Specjalizowane (produkcyjne) tokarskie wielowrzecionowe centrum obróbkowe CNC Shimada HS4200. Wydajność maszyn technologicznych Niezależnie o jakiej konkretnie wydajności będzie się mówić zależy ona przede wszystkim od dwóch czynników, a mianowicie: Parametry pracy maszyny, w tym parametry obróbkowe – prędkość przesuwu liniowego roboczego i szybkiego, liczba obrotów zespołu maszyny, czas wymiany narzędzia. Czas postoju maszyny technologicznej – w normie technologicznej jest to czas przygotowawczo-zakończeniowe tpz związany przede wszystkim z przezbrojeniem obrabiarki. Do czasów postoju maszyny zalicza się czas niezbędny na czynności naprawcze (naprawa awarii). W takim wypadku struktura maszyny powinna zapewniać jak najprostszą obsługę. W ramach obróbki mechanicznej wyróżnia się następujące rodzaje wydajności: Wydajność jednostkową – jest to liczba sztuk obrobionych przedmiotów w jednostce czasu (min., godz., zmiana). Przykładem tu są wtryskarki, prasy, obrabiarki skrawające, szczególnie te specjalizowane. Wydajność objętościowa – jest to objętość lub masa przetworzonego w danej jednostce czasu materiału przedmiotu obrabianego. Wydajność objętościową wykorzystuje się w odlewnictwie oraz skrawaniu (szczególnie w przypadku obróbki wysokowydajnej – ang. HPM – High Performance Machining). Wydajność powierzchniowa – jest to pole obrobionej powierzchni w jednostce czasu (np. piaskowanie laserowe, szlifowanie, obróbka elektroerozyjna i elektrochemiczna). Co wpływa na dokładność wymiarowo-kształtową przedmiotu obrabianego Obrabiarka z technologicznego punktu widzenia rozpatrywana jest jako układ obrabiarka, przedmiot, narzędzie (UOPN) i każdy z tych elementów ma wpływ na dokładności obróbki. Do czynników wpływających w obrabiarkach na dokładność wymiarowo-kształtową przedmiotu obrabianego zaliczamy: błędy geometryczne – poszczególne części, z których zbudowana jest obrabiarka wykonany jest w określonej tolerancji, a do tego dochodzi jeszcze jakość montażu maszyny technologicznej; błędy kinematyczne – ten rodzaj błędów szczególnie jest zauważalny w obrabiarkach konwencjonalnych, w których przeniesienie napędu następuje poprzez szereg przekładni mechanicznych; błędy termiczne – energia cieplna oddziałująca na korpusy obrabiarki powodując odkształcenia pochodzi od nagrzewających się napędów, w tym napędu głównego oraz z samego procesu skrawania; błędy wymuszone procesem obróbki; Powyżej wymienione rodzaje błędów są charakterystyczne dla wszystkich rodzajów obrabiarek ze szczególnym podkreśleniem konwencjonalnych. Rodzaje błędów wymienione poniżej są typowe dla obrabiarek NC i CNC. błędy napędów i regulatorów – w połączeniu z innymi błędami przyczyniają się do sytuacji, w której konieczne jest indywidualne dopracowanie programu obróbkowego NC na każdej z kilku albo kilkunastu obrabiarkach CNC tego samego modelu; błędy układów pomiarowych – liniały pomiarowe jak każdy przyrząd metrologiczny i jak każde inne urządzenie wykonany z przyjętą dokładnością co ma wpływa na dokładność pozycjonowania. W tabeli 1 przedstawiono przykładowe wartości dla wybranych błędów w UOPN. Tabela 1. Lp.: Błąd: Wartość błędu: [mm] 1 Bicie wrzeciona 0,01÷0,015 2 Równoległość prowadnic 0,02/300 3 Błędy pozycjonowania na obrabiarce CNC 0,01÷0,05 4 Naturalne zużycia narzędzia skrawającego do 0,03 Kolejny drugi wykład MASZT, wykład 2. Kształtowanie powierzchni poświęcony jest podstawom metod kształtowania powierzchni w obróbce skrawaniem. Źródła Biały W., Podstawy maszynoznawstwa, WNT (PWN) 2017 Szymczak M. (red. naukowy), Słownik języka polskiego, PWN 1988 Chrzanowski J., materiały edukacyjne – WMT PW 2001-2021 Grafika Na ilustracji 5 wykorzystano dwie ikony symbolizujące operatora oraz robot przemysłowy: Construction worker icons created by Freepik – Flaticon Robot arm icons created by Freepik – Flaticon

zespół sprzężonych ze sobą maszyn